مطالعه اثر تنش دمای بالا بر برخی از خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی 15 رقم گوجه فرنگی

گوجه فرنگی (lycopersicum esculentum l.) یکی از سبزی های مهم به شمار می رود. بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان فائو، میزان تولید گوجه فرنگی در کل دنیا در سال 2010 بیش از 130 میلیون تن بوده است. به منظور بررسی اثر تنش دمای بالا بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی 15 رقم گوجه فرنگی آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در دو شرایط نرمال (شرایط عادی گلخانه درمای روزانه 25 و شب 20 درجه سانتی گراد) و شرایط تنش دمایی (دمای روزانه 40 و شب 30 درجه سانتی گراد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تکرار در هر شرایط، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی انجام شد. در این آزمایش صفات مورد مطالعه شامل: ph عصاره میوه، اسیدیته قابل تیتر (ta) سطح اولین برگ، سطح کل برگ، رنگ گیری، وزن میوه، ارتفاع نشاء، گل ریخته شده، تعداد گل در خوشه، تعداد برگ تا خوشه، تعداد برچه، ظهور اولین گل، میوه بندی، بازشدن اولین گل، تعداد خوشه در بوته، طول دمبرگ، تعداد برگچه، وزن ریشه و اندام هوایی بود. بررسی نتایج خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک میوه نشان داد که سطح تک برگ و سطح کل برگ تحت تاثیر رقم قرار گرفت. بیشترین سطح برگ مربوط به رقم 11، وزن اولین میوه مربوط به رقم 5، ارتفاع نشا مربوط به رقم 6، تعداد برگچه و گل ریخته شده مربوط به رقم 15، ظهور اولین گل مربوط به رقم 1، طول دمبرگ مربوط به رقم 6 و 15، طول خوشه مربوط به رقم 13 و وزن ریشه مربوط به رقم 3 بود. شرایط تنش موجب افزایش ph عصاره میوه شد. نتایج تفوت معنی داری در سطح 1 درصد در بین ارقام برای همه صفات بجز پایداری غشای سلولی نشان داد. در شرایط تنش گرما بیشترین صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی در مقایسه با شرایط نرمال به طور معنی داری کاهش یافت. از لحاظ محتوای کلروفیل بین شرایط نرمال و تنش تفاوت معنی داری مشاهده شد. در نهایت ارقام شماره 6و همچنین 2 و 3 توانستند با اخذ راهکارهای مناسب، تحمل دمای بالا نسبت به گرما داشته و در نتیجه عملکرد خود را در مواجه با تنش گرما در حد مطلوبی حفظ کنند. این ارقام مناسب برای کش در مناطق گرم و بکارگیری در برنامه های اصلاحی می باشند.